Sbiro.eu – Zeughi de carte da tradiçion ligure

Biscambiggia ciammâ
zeugo ligure pe 5 zugoei

A biscambiggia ciammâ a l’é unna bella variante pe 5 zugoei in doe squaddre da biscambiggia. A particolaritæ a l’é che, a-o comenso, a compoxiçion de squaddre a no l’é conosciua da-i zugoei.

Noçioin de base

Masso

Pe zugâ a-a biscambiggia ciammâ s’addeuvia un masso zeneise da 40 carte, fæto de 1 (ò asso), 2, …, 7, sbiro (S), dònna (D), òmmo (Ò) inte quattro merse de coppe , dinæ , scioî ♣ e spoæ ♠.

E varsciue de carte, da-a ciù erta a-a ciù bassa, en:[1]

CartaPonti
A11
710
Ò4
D3
S2
6
5
4
3
2

Moen e marche

Unna partia à biscambiggia ciammâ a l’é fæta de un numero de moen, che en e fase de zeugo tra unna distribuçion e l’atra. Se zeuga un numero de moen stabilio a-o comenso da partia. À segonda de l’exito de unna man, a-i zugoei saià dæto un numero variabile de marche, che peuan ëse segge di numeri scriti in sce un papê, segge di oggetti fisichi comme di pigneu ò de nisseue. Stæto zugou o numero de moen fissou, o zugou co-e ciù tante marche o guägna a partia.

Distribuçion

Pe-a primma man, o massê o l’é çernuo à caxo. Dapeu, pe-e moen apreuvo, o ròllo de massê o passa a-i atri zugoei into senso conträio a-e ragge do releuio.

O massê o remescia e carte e o ê pòrze à l’avversäio in sciâ seu manciña ch’o ê coppa. Dapeu o massê o dà eutto carte pe zugou, à quattro pe vòtta, de mòddo che dòppo doî gii de distribuçion tutte e carte seggian stæte dæte.

Cæga

Tòsto finio a distribuçion l’incomensa a cæga. Inte sta fase, i zugoei competan pe-o drito de poei çerne o compagno co-o quæ zugâ in squaddra e a mersa de trionfo. E carte de sta mersa, dite trionfi, guägnan in sce tutte e atre carte pe tutta a man corrente.

A cæga a comensa da-o zugou in sciâ drita do massê, ch’o fa a seu offerta con ciammâ un numero de ponti ch’o s’incarrega, insemme a-o compagno, à guägna inte sta man. A primma offerta a l’à da ëse a-o manco de 61 ponti, ò sæ un ponto ciù da meitæ di ponti totali. I zugoei apreuvo, à turno into senso conträio a-e ragge do releuio, peuan segge passâ, segge fâ unn’offerta ciù boña, con incarregâse de guägnâ ciù tanti ponti. A cæga a finisce quande tutti i zugoei feua che un an passou.

Ciammatô

O zugou ch’o l’à guägno a cæga o l’é dito o ciammatô. Stæta finita a cæga, o ciamma unna carta. O zugou ch’o l’à inte moen sta carta o vëgne o seu compagno, e a mersa de sta carta a vëgne a mersa de trionfo. I atri zugoei forman l’atra squaddra. O ciammatô o peu ascì deçidde de ciammâ unna carta ch’o l’à lê mæximo inte moen. Inte sto caxo, o zeuga da pe lê, sensa compagno, e i atri zugoei zeugan insemme.

Traitô

O compagno do ciammatô o l’é dito traitô, perché o zeuga co-o ciammatô in segretto. I atri zugoei no peuan ëse segui de chi o segge fin à quande o no zeuga a carta stæta ciammâ.

Exempio de cæga

Un exempio de cæga o l’é dæto chì dabasso.

Zugou A – 61 ponti
Zugou B – 62 ponti
Zugou C – passo
Zugou D – 65 ponti
Zugou A – 66 ponti
Zugou B – 70 ponti
Zugou D – passo
Zugou A – passo
Zugou B – sette de coppe
Inte sto caxo, o zugou B o l’à guägno a cæga. O l’à ciammou o sette de coppe, donca o zugou ch’o l’à sta carta chì inte moen o l’é o traitô. O ciammatô o s’é impegnou à guägnâ, insemme a-o compagno, a-o manco 70 ponti. A mersa de trionfo a l’é coppe.

Execuçion

Preise

E moen do zeugo en fæte de unna serie de preise. Unna preisa a l’é a fase de zeugo inta quæ ciaschedun zugou o calla unna carta, à partî da-o zugou dito in attacco e dapeu into senso conträio a-e ragge do releuio.

O zugou in attacco o l’é libero de callâ chesesegge carta in attacco, e i atri zugoei en ascì liberi de replicâ à sta carta chì con chesesegge carta.

A-o comenso da man, pe-a primma preisa, o l’é in attacco o zugou in sciâ drita do massê. Dapeu, o zugou ch’o l’à guägno a preisa o calla pe-o primmo inta preisa apreuvo, e o zeugo o va avanti à sta mainea fin à quande l’é finio tutte e carte.

Fâ preisa

O fa preisa, ò sæ o cattua e çinque carte in sciâ töa, o zugou ch’o l’à callou a carta da mersa de trionfo a ciù erta. Se no l’é stæto callou di trionfi, o fa preisa o zugou ch’o l’à callou a carta a ciù erta da mersa d’attacco. O zugou ch’o fa preisa o cattua e carte in sciâ töa e o ê poñe coverte into seu muggetto de preise da arente à lê.

Se va avanti à sta mainea (attaccâ-replicâ-cattuâ) fin à quande e carte inte moen di zugoei finiscian.

Ponti

I ponti de unna squaddra en dæti da-a somma de carte inti muggetti de preise di zugoei che â compoñan, segondo e varsciue dæte inta töa de d’ato.

Marche

Pe tegnî traccia de moen guägnæ e perse s’addeuvia de marche, che peuan ëse segge di numeri scriti in sce un papê, segge di oggetti fisichi comme di pigneu ò de nisseue. Stæta finia unna man, se a squaddra do ciammatô a l’à ottegnuo i ponti deciaræ inta cæga, ciaschedun avversäio o paga unna marca, de mòddo che o ciammatô o ne reçeive doe e o traitô uña. Se an ottegnuo ciù pöchi ponti, o ciammatô o paga doe marche a-a squaddra di avversäi, e o traitô uña, de mòddo che ciaschedun avversäio o reçeive unna marca. Se o ciammatô o zeuga da pe lê, in caxo de vittöia o guägna unna marca da ciaschedun avversäio, e s’o perde o ne dà uña à ciaschedun avversäio.